Δυστυχώς δεν βρέθηκε συμβατός δότης μυελού των όστων στην οικογένεια της.
Με μια απλή εξέταση αίματος μπορείς να μάθεις αν είσαι συμβατός δότης. Παράλληλα καταγράφεσαι στην τράπεζα για δότες μυελού των οστών και μπορείς να βοηθήσεις στο μέλλον άλλα άτομα που έχουν ανάγκη από μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Σκέψου ότι μπορεί να είσαι ο μοναδικός που μπορείς να την σώσεις!
Κέντρα τυποποίησης μυελού των οστών
Τα κέντρα τυποποίησης εθελοντών δοτών αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων είναι τα Εργαστήρια Ιστοσυμβατότητας των Νοσοκομείων:
Γ.Ν.Α. Ευαγγελισμός.
Δ/ντρια : κα Χρ. Παπαστεριάδη
Τηλ. 2107248312
Γ.Ν.Α. Γ.Γεννηματάς.
Δ/ντρια : κα Αικ. Σταυροπούλου
Τηλ. 2107711914
Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης.
Δ/ντής : κος Ζαφείρης Πολυμενίδης
Τηλ. 2310892650
Ερωτήσεις και Απαντήσεις
Μπορείς σε μια στιγμή να γίνεις χρήσιμος για μια ζωή
Η μεταμόσχευση μυελού, δηλαδή η εμφύτευση υγιών κυττάρων από υγιείς ανθρώπους, εφόσον τα κύτταρά τους ταιριάζουν, σε ασθενή, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής του 20ου αιώνα, αφού δίνει την ευκαιρία που δεν υπήρχε πριν να ζήσουν άνθρωποι, μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά, που πάσχουν από λευχαιμία, απλαστική αναιμία ή άλλα κληρονομικά νοσήματα.
Τι είναι η Μονάδα Αναζήτησης Εθελοντών Δοτών Αρχέγονων Αιμοποιητικών Κυττάρων (Μυελού των Οστών);
Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων καταρτίζει το Εθνικό Μητρώο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών, σύμφωνα με τον Νόμο 2737/99, το οποίο είναι ενιαίο για όλη τη χώρα και στο οποίο τηρούνται τα στοιχεία των εθελοντών δοτών μυελού των οστών. Η Μονάδα Αναζήτησης Εθελοντών Δοτών Αρχέγονων Αιμοποιητικών Κυττάρων (Τμήμα Γ΄ του Ε.Ο.Μ.) αναζητά δότες για ασθενείς που χρειάζονται μεταμόσχευση μυελού, αλλά δεν υπάρχει γι' αυτούς κατάλληλος συγγενής δότης, συντονίζει τις ενέργειες για συλλογή και τη μεταμόσχευση του μυελού και προωθεί την καταγραφή νέων εθελοντών δοτών. Σήμερα το Εθνικό Μητρώο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών έχει 12.000 Έλληνες εθελοντές δότες. Η αναζήτηση του κατάλληλου δότη γίνεται στη Διεθνή Δεξαμενή (Bone Marrow Donors Worldwide-BMDW) η οποία περιλαμβάνει 8.000.000 εθελοντές δότες από όλο τον κόσμο. Επειδή μερικές φορές είναι πιθανότερο να βρεθεί συμβατός δότης ανάμεσα σε ομοεθνείς, λόγω ιστικών ομοιοτήτων (κοινά αντιγόνα ιστοσυμβατότητας), ο αριθμός των Ελλήνων εθελοντών δοτών πρέπει να αυξηθεί. Γι' αυτό και αποτελεί και κύριο μέλημα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων.
Τι είναι μυελός των οστών;
Ο μυελός είναι ρευστός ιστός που βρίσκεται μέσα στα οστά του σώματος και κυρίως στα οστά της λεκάνης και του στέρνου. Περιέχει αρχέγονα κύτταρα τα οποία όταν ωριμάσουν μετατρέπονται σε λευκά αιμοσφαίρια, ερυθρά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια. Αρχέγονα κύτταρα υπάρχουν και στο αίμα σε μικρή ποσότητα. Αυτά τα κύτταρα όταν μεταμοσχεύονται σε ασθενείς δημιουργούν νέο υγιή μυελό.
Τι είναι μεταμόσχευση μυελού των οστών;
Μεταμόσχευση μυελού των οστών είναι η αντικατάσταση του πάσχοντος μυελού των οστών με κύτταρα από ένα υγιή δότη, τα οποία μεταγγίζονται ενδοφλέβια στον ασθενή, ακριβώς όπως μια μετάγγιση αίματος. Ο μυελός εγκαθίσταται μέσα στα οστά του λήπτη, όπου αντικαθιστά τον ανεπαρκή μυελό του και αρχίζει να παράγει φυσιολογικά υγιή κύτταρα.
Ποιος χρειάζεται μεταμόσχευση μυελού των οστών;
Η μεταμόσχευση μυελού των οστών γίνεται για θεραπεία ασθενών που έχουν μυελική απλασία (ανεπάρκεια του μυελού να φτιάξει τα κύτταρα του αίματος), λευχαιμία (παραγωγή παθολογικών κυττάρων), κληρονομικά αιματολογικά νοσήματα, ή μυελική καταστροφή (από ακτινοβολία ή φάρμακα). Παλαιότερα, αυτοί οι ασθενείς ήταν καταδικασμένοι σε θάνατο, σήμερα μπορούν να σωθούν αν λάβουν μυελικό μόσχευμα.
Ποιες οι πιθανότητες να ταιριάζουν δότης και λήπτης;
Η ανεύρεση συμβατού δότη μεταξύ των μελών της οικογένειας του ασθενούς, που είναι και η περισσότερο επιθυμητή, είναι δυνατή μόνο στο 30% των περιπτώσεων. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις πρέπει να αναζητηθεί εθελοντής μη συγγενής δότης. Η πιθανότητα να ταιριάζει δότης με τον ασθενή είναι πολύ μικρή και εξαρτάται από το πόσο συχνός ή σπάνιος είναι ο ιστικός τύπος του ασθενή. Αυτό σημαίνει ότι ένας δότης μπορεί και να μην κληθεί ποτέ. Είναι απαραίτητη λοιπόν η ύπαρξη μεγάλου αριθμού εθελοντών, για να αυξάνονται ουσιαστικά οι πιθανότητες ανεύρεσης συμβατού δότη.
Πως μπορεί κάποιος να πραγματοποιήσει την επιθυμία του να γίνει δότης μυελού των οστών;
Η δήλωση για την εθελοντική δωρεά μπορεί να γίνει από άτομα ηλικίας μεταξύ 18-50 ετών, οι οποίοι δεν έχουν ιστορικό μεταδοτικών νοσημάτων. Με την δήλωση ένα μικρό δείγμα αίματος λαμβάνεται από τον εθελοντή δότη για να προσδιοριστούν τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας. Τα αποτελέσματα, μαζί με τα στοιχεία του δότη, τη δήλωσή του για επιθυμία εγγραφής του στο αρχείο δοτών και το ιατρικό ιστορικό καταχωρούνται στο αρχείο δοτών που τηρείται στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων.
Ποια η διαδικασία εφόσον βρεθεί κατάλληλος δότης;
Εφόσον οι εργαστηριακές εξετάσεις δείξουν πως ένας δότης είναι συμβατός με ένα ασθενή, τότε ο δότης θα πληροφορηθεί για τη διαδικασία δωρεάς μυελού των οστών ή περιφερειακών κυττάρων. Εφόσον ο δότης ενημερωθεί πλήρως και αφού πραγματοποιηθεί κλινική εξέταση του δότη τότε θα πρέπει να αποφασίσει αν θέλει να συνεχίσει με την διαδικασία της δωρεάς και επομένως με την λήψη του μοσχεύματος.
Μπορεί ο δότης να αλλάξει γνώμη;
Κανείς δεν μπορεί να υποχρεώσει τον δότη να δωρίσει μυελό των οστών. Γι' αυτό θα πρέπει κανείς να είναι αρκετά βέβαιος πριν εγγραφεί στην δεξαμενή. Σκεφτείτε πόση αναστάτωση μπορεί να προκαλέσει στον άρρωστο και την οικογένειά του αν βρεθεί κάποιος που είναι συμβατός και τελευταία στιγμή αρνηθεί. Αν επιθυμείτε να αρνηθείτε σε οποιαδήποτε φάση της διαδικασίας αυτό είναι δεκτό. Καλό θα ήταν να έχετε ενημερωθεί σχετικά με την διαδικασία για να μπορέσετε να πάρετε μια συνειδητή απόφαση εφόσον έχετε σκεφτεί σοβαρά το θέμα. Διαβάστε, ρωτήστε, συζητήστε το θέμα με επαγγελματίες υγείας, την οικογένειά σας, με φίλους και με το προσωπικό του Οργανισμού. Θα χαρούμε πολύ να απαντήσουμε στα ερωτήματά σας με τηλεφωνική επικοινωνία στο 1147 ή μέσω internet στην ηλεκτρονική διεύθυνση eom@otenet.gr.
Πως γίνεται η λήψη μυελού των οστών;
Η λήψη του μυελού γίνεται με οστική παρακέντηση κάτω από γενική ή ραχιαία αναισθησία από ειδικούς αιματολόγους που ασχολούνται με την μεταμόσχευση. Ο δότης εισέρχεται στο νοσοκομείο και εξετάζεται από γιατρούς μία ημέρα πριν από τη λήψη και εξέρχεται την επόμενη ημέρα της λήψης. Το ποσό του μυελού που συλλέγεται, αποτελεί το 3-5% του συνόλου του μυελού των οστών του δότη, το οποίο και αναγεννιέται πλήρως σε 4-6 εβδομάδες, χωρίς να επηρεάζεται η γενική κατάστάση του. Η διαδικασία της λήψης μυελού είναι ανώδυνη, αφού γίνεται υπό αναισθησία. Για τις επόμενες ημέρες, όμως, και έως περίπου μια εβδομάδα υπάρχει ελαφρύς μυοσκελετικός πόνος στο σημείο της παρακέντησης (λεκάνη), που μπορεί να διαρκέσει μερικές ημέρες.
Πως γίνεται η λήψη αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων από το περιφερικό αίμα;
Εκτός από τη διαδικασία της λήψης μυελού των οστών υπάρχει και μια άλλη μέθοδος συλλογής των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων: από το περιφερικό αίμα. Στην περίπτωση αυτή χορηγείται στο δότη ένα φάρμακο (GCSF) με υποδόρια ένεση για τέσσερις συνεχείς ημέρες πριν τη συλλογή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων. Μετά τη λήψη του φαρμάκου ακολουθεί η διαδικασία της συλλογής των κυττάρων που είναι παρόμοια με αυτή της αιμοδοσίας. Το αίμα του δότη περνάει από ένα μηχάνημα το οποίο διαχωρίζει και συγκρατεί μόνο τα αρχέγονα κύτταρα του αίματος.
Ποιος θα πληρώσει τα έξοδα του δότη;
Όλα τα έξοδα του δότη πληρώνονται από το λήπτη ή το ταμείο του λήπτη, καθώς επίσης τα έξοδα μετακίνησης και μη-ιατρικά έξοδα.
Ποιοι οι κίνδυνοι και ποια είναι τα οφέλη από τη δωρεά μυελού των οστών;
Από την εμπειρία ετών η δωρεά μυελού των οστών και αρχέγονων κυττάρων από το περιφερικό αίμα είναι ασφαλής. Στην περίπτωση δωρεάς μυελού των οστών υπάρχει ένας πόνος στο σημείο της παρακέντησης για μερικές ημέρες μετά τη λήψη. Μοναδικό όφελος της δωρεάς μυελού των οστών είναι η ανεκτίμητη ηθική ικανοποίηση του δότη γνωρίζοντας ότι βοήθησε τον συνάνθρωπό του στον αγώνα με τον θάνατο.
